T�rk S?HA'lar? e?i g�r�lmemi? ?ekilde kullan?labilir

Yurt i�indeki ter�r operasyonlar?, Suriye, Irak ve Libya gibi son derece zorlu araziler� T�rkiye�nin yerli ve milli S?HA�lar? bu gibi yerlerde sergiledi?i ba?ar?l? performansla t�m d�nyan?n takdirini toplad?. Ancak, �zellikle son g�nler T�rk S?HA�lar?n?n en �ok konu?uldu?u yerlerin ba??nda Yunanistan geliyor.

Peki ama Yunan medyas? ve Yunan savunma sanayii uzmanlar? T�rkiye�nin S?HA maceras?n? neden bu kadar yak?ndan takip ediyor? Yunan deniz unsurlar? i�in T�rk S?HA�lar? ne boyutta bir tehdit?

Farkl? konseptleri ba?ar?yla uygulad?k

Savunma Sanayii Ara?t?rmac?s? Kadir Do?an, insans?z hava sistemlerinin deniz veya amfibi unsurlara kar?? m�cadelesine ?imdiye kadar ciddi ?ekilde tan?kl?k edilmedi?ini vurgulad?.

Sahip oldu?umuz S?HA sistemlerinin bu t�r bir deniz ya da amfibi unsurlara kar?? nas?l konumland?r?laca??na dair farkl? soru i?aretlerinin oldu?una dikkat �eken Do?an, �Daha �nceki harekat ve operasyonlarda da tan?k olmad???m?z kullan?m ?ekilleri vard?. Ancak T�rkiye, sahip oldu?u S?HA�lar? gerek nizami gerek gayri nizami unsurlara kar??, �ok farkl? konseptlerde �ok farkl? hedeflere y�nelik kullanma ba?ar?s?n? g�sterdi� dedi.

�

[Savunma Sanayii Ara?t?rmac?s? Kadir Do?an.]

Daha �nce e?i g�r�lmemi? bir ?ekilde kullanabiliriz

Kadir Do?an, T�rk S?HA�lar?n?n Suriye ve Libya�daki farkl? kullan?m tarzlar?na i?aret ederek, ?unlar? s�yledi:

�Bu unsurlar kimi zaman ter�r �rg�tlerinden yani vekil unsurlardan olu?urken, kimi zamanda nispeten nizami unsurlardan olu?tu. Bu iki �ok farkl? yap?ya kar?? da bu sistemlerin ba?ar?l? bir ?ekilde kullan?lmas? da bu sistemlerin konumland?r?lmas?n?n ne kadar esnek bir ?ekilde yap?labildi?ini g�sterdi.

�zellikle Bahar Kalkan? Harekat? ile bu unsurlar?n �ok yo?un bir ?ekilde kullan?lmas?yla sistemler r�?t�n� ispat etmi? oldu. Ayn? anda 10-20 insans?z hava arac?n?n havada g�rev icra edebilmesi de bunun en temel sebebi.

Bu a�?dan bak?ld??? zaman T�rkiye�nin insans?z sistemlerini �ok farkl? alanlarda son derece esnek ve etkin bir ?ekilde kullanabilme kabiliyeti, hen�z e?i benzeri g�r�lmemi? bir ?ekilde Ege ve Akdeniz�de de kullanabilme ihtimalini do?uruyor. Tabii bu da Yunanistan�? veya b�lgedeki di?er unsurlar? tedirgin edecek bir durum.�

Uygun ko?ullarda deniz unsurlar? i�in de tehdit olabilir

Yerli ve milli m�himmatlar?n bu denklemde nerede konumlad??? sorusuna da yan?t veren Do?an, ?unlar? s�yledi:

�?nsans?z hava sistemlerini bir b�t�n olarak de?erlendirmek her zaman �ok daha do?ru olur. Bu sistemlerde kullan?lan m�himmatlar?n etkinli?i, bu sistemlerin cayd?r?c?l?k seviyesini art?ran bir unsur. Bunun temel sebebi ise anl?k bir ?ekilde karar verebilme ve bu karar? uygulayabilme esnekli?i sa?lamas?.

Bu durumu bir avantaja d�n�?t�rmek i�in ise farkl? unsurlar?n da devrede oldu?u m�?terek bir �al??ma yap?s?n?n icra edilmesi gerekiyor. ?nsans?z sistemler her zaman hava savunma unsurlar? i�in g�rece �ok kolay hedefler. Ancak Suriye ve Libya�da �e?itli �rneklerini g�rd�?�m�z �zere bu durum, bu sistemlerin do?ru konumland?r?lmas? ile tersine de d�nebilir.

T�m bunlar alt alta konuldu?u takdirde, g�rece hareket alanlar? k?s?tl? olan deniz veya amfibi sistemlere kar??, uygun ko?ullar olu?mas? halinde, insans?z hava sistemleri ciddi bir tehdit olu?turabilir.�

�

[SOM f�zelerinin yerli ve milli insans?z hava ara�lar?nda kullan?labilmesi i�in �al??malar s�r�yor.]

SOM f�zesi atabilen bir S?HA denklem de?i?tirir

T�B?TAK SAGE Enstit� M�d�r� G�rcan Okumu?�un ge�ti?imiz g�nlerde TRT Haber�e a�?klad??? �?nsans?z hava ara�lar?m?zdan SOM f�zesi at?labilmesi konusunda �al??malar?m?z s�r�yor� bilgisini hat?rlatt???m?z Kadir Do?an, s�z konusu geli?meyi ?u ?ekilde de?erlendirdi:

�SOM gibi seyir f�zelerinin insans?z hava ara�lar?na konumland?r?lmas?n?n sahada �ok ama �ok ciddi etkilerinin olabilece?ini d�?�n�yorum. Bu etkilerin temelinde insans?z hava sistemlerinin zay?f noktalar?n? kapatabilecek bir kabiliyet kazand?rmas? yat?yor.

Bu zay?f noktalar?n bir�ok sebebi mevcut. Birincisi daha �nce de bahsetti?im �zere insans?z hava ara�lar?, hava savunma sistemleri i�in bu konseptte kolay bir hedef. Bunun temel sebebi ISTAR (?stihbarat, Ke?if, Hedef Kazan?m? ve G�zetim) kabiliyetinin, tehdit unsurlar?na veya s?cak �at??ma b�lgelerine yak?n bir ?ekilde kullan?labilmesinden kaynaklan?yor. Sonu�ta buradaki g�r�nt�leme sistemlerinin de bir etkili menzili mevcut.

Bir di?er nokta ise S?HA�lar?n sahip olduklar? m�himmatlar sebebiyle hedefe yak?n bir ?ekilde g�rev icra edebilmeleri. Bu temel iki nokta bu sistemlerin en zay?f noktalar? olarak g�ze �arp?yor. E?er, SOM gibi 250 kilometreden fazla etkili menzili olan bir m�himmat kullanabilme kabiliyetine sahip olursan?z, �st�ne TSK�n?n yapt??? gibi bu ara�lar? m�?terek bir ?ekilde kullanabilirseniz, en temel zay?f noktay? kapatm?? olursunuz.

SOM-J�yi S?HA�larda kullanabilmek demek, hedefe yakla?madan yok edebilme imkan?na sahip olman?z anlam?na geliyor. Hava arac?n?z ise hedef yok edildikten sonra da ISTAR g�revine aktif bir ?ekilde devam edebiliyor. Bu a�?dan bak?ld??? zaman SOM gibi seyir f�zelerinin, insans?z hava ara�lar?na konumland?r?lmas? bir oyun de?i?tirici olacak.� Serta� AKSAN -TRT